6) Sūrat Al-'An`ām

6) سُورَة الأَنعَام

006001.Hamd, gökleri ve yeri yaratan, karanlıkları ve aydınlığı var edenAllah’a mahsustur. Böyle iken inkar edenler başka şeyleri Rablerine denktutuyorlar.

006002.O öyle bir Rab’dır ki, sizi çamurdan yaratmış, sonra (her birinize) birecel tayin etmiştir. (Kıyametin kopması için) belirlenmiş bir ecel de onunkatındadır. Siz ise hâlâ şüphe ediyorsunuz.

006003.Halbuki O, göklerde de Allah’tır, yerde de. Sizin gizlinizi de bilir,açığa vurduğunuzu da. Sizin daha ne kazanacağınızı da bilir.

006004.Onlara Rablerinin âyetlerinden hiçbir âyet gelmez ki ondan yüzçevirmesinler.

006005.Nitekim hak (Kur’an) kendilerine gelince onu yalanladılar. Fakat alayettikleri şeyin haberleri kendilerine ilerde gelecektir.1

006006.Onlardan önce nice nesilleri helak ettiğimizi görmediler mi? Yeryüzündesize vermediğimiz imkan ve iktidarı onlara vermiştik. Onlara bol bolyağmur yağdırmıştık. Topraklarından nehirler akıttık. Sonra da günahlarısebebiyle onları helak ettik ve arkalarından başka bir nesil var ettik.

006007.(Ey Muhammed!) Eğer sana kağıda yazılı bir kitap indirseydik, onlar daelleriyle ona dokunsalardı, yine o inkar edenler, “Bu apaçık büyüden başkabir şey değildir” diyeceklerdi.

006008.Bir de dediler ki: “Ona (açıktan göreceğimiz) bir melek indirilse ya!”Eğer (öyle) bir melek indirseydik artık iş bitirilmiş olurdu, sonra dakendilerine göz açtırılmazdı. (Hemen helak edilirlerdi)

006009.Eğer onu (Peygamberi) bir melek kılsaydık yine onu bir adam (suretinde)yapardıkve onları yine içinde bulundukları karmaşaya düşürmüş olurduk.3

006010.(Ey Muhammed!) Andolsun, senden önce de birçok peygamber alayaalınmıştı da onlarla alay edenleri, alay ettikleri şey kuşatıpmahvetmişti.

006011.De ki: “Yeryüzünde gezin dolaşın da (Peygamberleri) yalanlayanlarınsonu nasıl olmuş bir görün.”

006012.De ki: “Şu göklerdekiler ve yerdekiler kimindir?” “Allah’ındır” de. Omerhamet etmeyi kendine gerekli kıldı. Andolsun sizi mutlaka kıyametgününe toplayacak. Bunda hiç şüphe yok. Kendilerini ziyana uğratanlar varya, işte onlar inanmazlar.

006013.Gece ve gündüzde barınan her şey onundur. O, hakkıyla işitendir,hakkıyla bilendir.

006014.De ki: “Göklerin ve yerin yaratıcısı olan, beslediği halde beslenmeyeihtiyacı olmayan Allah’tan başkasını mı dost edineceğim.” De ki: “Bana,(Allah’a) teslim olanların ilki olmam emredildi ve sakın Allah’a ortakkoşanlardan olma (denildi).”

006015.De ki: “Ben Rabbime isyan edersem gerçekten, büyük bir günün (kıyametgününün) azabından korkarım.”

006016.(O günün azabı) kimden savuşturulursa gerçekten (Allah) ona acımıştır.İşte bu apaçık kurtuluştur.

006017.Şayet Allah sana bir zarar dokundursa bunu O’ndan başka giderecekyoktur. Fakat sana bir hayır dokunduracak olsa onu da kimse gideremez. Bilki O her şeye hakkıyla gücü yetendir.

006018.O, kullarının üstünde mutlak hakimiyet sahibidir. O, hüküm ve hikmetsahibidir, (her şeyden) hakkıyla haberdardır.

006019.De ki: “Şahitlik bakımından hangi şey daha büyüktür?” De ki: “Allah benimlesizin aranızda şahittir.İşte bu Kur’an bana, onunla sizi ve eriştiği herkesiuyarayım diye vahyolundu. Gerçekten siz mi Allah ile beraber başka ilahlarolduğuna şahitlik ediyorsunuz?” De ki: “Ben şahitlik etmem. O, ancak tek birilahtır ve şüphesiz ben sizin Allah’a ortak koştuğunuz şeylerden uzağım.”

006020.Kendilerine kitap verdiklerimiz onu (Peygamberi) kendi öz oğullarınıtanıdıkları gibi tanırlar.Kendilerini ziyana sokanlar var ya, işte onlarinanmazlar.

006021.Kim Allah’a karşı yalan uydurandan, ya da onun âyetlerini yalanlayandandaha zalimdir? Şüphesiz ki, zalimler kurtuluşa eremez.

006022.Onları tümüyle (mahşere) toplayıp da Allah’a ortak koşanlara, “Nerede,ilah olduklarını iddia ettiğiniz ortaklarınız?” diyeceğimiz günü hatırla.

006023.Sonunda onların manevraları, “Rabbimiz Allah’a andolsun ki biz (ona)ortak koşanlar değildik” demelerinden başka bir şey olmayacaktır.

006024.Bak kendilerine karşı nasıl yalan söylediler ve iftira edip durduklarışeyler (uydurma ilahları) onları nasıl yüzüstü bırakıp kayboluverdi?

006025.İçlerinden, (Kur’an okurken) seni dinleyenler de var. Onu anlamamalarıiçin kalpleri üzerine perdeler (gereriz), kulaklarına ağırlık koyarız.6Her türlü mucizeyi görseler de onlara inanmazlar. Hatta tartışmak üzeresana geldiklerinde inkâr edenler, “Bu (Kur’an) evvelkilerin masallarındanbaşka bir şey değil” derler.

006026.Onlar başkalarını ondan (Kur’an’dan) alıkoyarlar, hem de kendileriondan uzak kalırlar. Onlar farkına varmaksızın, ancak kendilerini helakediyorlar.

006027.Ateşin karşısında durdurulup da, “Ah, keşke dünyaya geri döndürülsek deRabbimizin âyetlerini yalanlamasak ve mü’minlerden olsak” dedikleri vakit(hallerini) bir görsen!

006028.Hayır, (bu yakınmaları) daha önce gizlemekte oldukları şeyler onlara göründü (deondan). Eğer çevrilselerdi elbette kendilerine yasaklanan şeylere yinedöneceklerdi. Şüphesiz onlar yalancıdırlar.

006029.Derler ki: “Hayat ancak dünya hayatımızdır. Artık biz bir dahadiriltilecek de değiliz.”

006030.Rab’lerinin huzurunda durduruldukları vakit (hallerini) bir görsen!(Allah) diyecek ki: “Nasıl, şu (dirilmek) gerçek değil miymiş?” Onlar,“Evet, Rabbimiz’e andolsun ki, gerçekmiş” diyecekler. (Allah), “Öyleyseinkar etmekte olduğunuzdan dolayı tadın azabı!” diyecek.

006031.Allah’ın huzuruna çıkmayı yalanlayanlar gerçekten ziyana uğramıştır.Nihayet onlara ansızın o saat (kıyamet) gelip çatınca bütün günahlarınısırtlarına yüklenerek, “Hayatta yaptığımız kusurlardan ötürü vayhalimize!” diyecekler. Dikkat edin, yüklendikleri günah yükü ne kötüdür!

006032.Dünya hayatı ancak bir oyun ve bir eğlencedir. Elbette ki ahiret yurduAllah’a karşı gelmekten sakınanlar için daha hayırlıdır. Hâlâakıllanmayacak mısınız?

006033.Ey Muhammed! Biz çok iyi biliyoruz ki söyledikleri elbette seniincitiyor. Onlar gerçekte seni yalanlamıyorlar; fakat o zalimler Allah’ınâyetlerini inadına inkâr ediyorlar.

006034.Andolsun ki, senden önce de bir çok Peygamberler yalanlanmıştı da onlaryalanlanmalarına ve eziyet edilmelerine karşı sabretmişler ve nihayetkendilerine yardımımız yetişmişti. Allah’ın kelimelerini değiştirebilecekbir güç de yoktur.Andolsun peygamberler ile ilgili haberlerin bir kısmısana gelmiş bulunuyor.

006035.Eğer onların yüz çevirmeleri sana ağır geldiyse; bir delik açıp yerindibine inerek, yahut bir merdiven kurup göğe çıkarak onlara bir mucizegetirmeye gücün yetiyorsa durma, yap! Eğer Allah dileseydi elbette onlarıhidayet üzere toplardı. O halde sakın cahillerden olma.

006036.(Davete), ancak (bütün kalpleriyle) kulak verenler uyar. (Kalben) ölüleri ise(yalnızca) Allah diriltir. Sonra da hepsi ona döndürülürler.

006037.Dediler ki: “Ona Rabbinden bir mucize indirilse ya!” (Ey Muhammed!) Deki: “Şüphesiz Allah’ın, bir mucize indirmeğe gücü yeter. Fakat onlarınçoğu bilmiyor.”

006038.Yeryüzünde gezen her türlü canlı ve (gökte) iki kanadıyla uçan her türkuş, sizin gibi birer topluluktan başka bir şey değildir. Biz Kitaptahiçbir şeyi eksik bırakmadık. Sonunda hepsi Rablerinin huzuruna toplanıpgetirilecekler.

006039.Âyetlerimizi yalanlayanlar karanlıklar içerisindeki bir takım sağırlarve dilsizlerdir. Allah kimi dilerse onu şaşırtır.Kimi de dilerse onudosdoğru yol üzere kılar.

006040.(Ey Muhammed!) De ki: “Söyleyin bakalım. Acaba size Allah’ın azabıgelse veya size kıyamet saati gelip çatsa (böyle bir durumda) sizAllah’tan başkasını mı çağırırsınız? Eğer (putların size yararı dokunduğuiddianızda) doğru söyleyenlerseniz (haydi onları yardıma çağırın).

006041.Hayır! (Bu durumda) yalnız ona dua edersiniz, o da dilerse (kurtulmakiçin) dua ettiğiniz sıkıntıyı giderir ve siz o an Allah’a ortakkoştuklarınızı unutursunuz.”

006042.Andolsun, senden önce bir takım ümmetlere de peygamberler gönderdik.(Peygamberlerini dinlemediler.) Sonunda, yalvarsınlar da tövbe etsinlerdiye onları şiddetli yoksulluk ve darlıklarla yakaladık.

006043.Hiç olmazsa onlara azabımız geldiği zaman yakarıp tövbe etselerdi ya...Fakat (onu yapmadılar) kalpleri katılaştı. Şeytan da yapmakta olduklarınızaten onlara süslü göstermişti.

006044.Derken onlar kendilerine hatırlatılanı unuttuklarında, (önce)üzerlerine her şeyin kapılarını açtık. Sonra kendilerine verilenle sevinipşımardıkları sırada onları ansızın yakaladık da bir anda tüm ümitlerinikaybedip yıkıldılar.

006045.Böylece zulmeden o toplumun kökü kesildi. Hamd, âlemlerin Rabbi Allah’amahsustur.

006046.De ki: “Ne dersiniz, eğer Allah sizin kulağınızı ve gözlerinizi alır,kalplerinizi de mühürlerse, Allah’tan başka onu size (geri) getirecek ilahkimmiş?” Bak, biz âyetleri değişik biçimlerde nasıl açıklıyoruz, sonraonlar nasıl yüz çeviriyorlar?

006047.De ki: “Ne dersiniz, Allah’ın azabı size beklenmedik bir anda veyaaçıktan açığa gelse, zalimler toplumundan başkası mı helak edilecek?”

006048.Biz peygamberleri ancak müjdeleyiciler ve uyarıcılar olarak göndeririz.Kim iman eder ve kendini düzeltirse onlara korku yoktur. Onlar mahzun daolacak değillerdir.

006049.Âyetlerimizi yalanlayanlara ise, yapmakta oldukları fasıklık sebebiyleazap dokunacaktır.

006050.De ki: “Ben size, ‘Allah’ın hazineleri benim yanımdadır’ demiyorum. Bengaybı da bilmem. Size ‘Ben bir meleğim’ de demiyorum. Ben sadece, banagönderilen vahye uyuyorum.” De ki: “Görmeyenle gören bir olur mu? Siz hiçdüşünmez misiniz?”

006051.Kendileri için Allah’tan başka ne bir dost, ne de bir şefaatçibulunmaksızın, Rab’lerinin huzurunda toplanmaktan korkanları, Allah’akarşı gelmekten sakınsınlar diye, onunla (Kur’an ile) uyar.

006052.Rab’lerinin rızasını isteyerek sabah akşam ona dua edenleri yanındankovma. Onların hesabından sana bir şey yok, senin hesabından da onlara birşey yok ki onları kovasın. Eğer kovarsan zalimlerden olursun.9

006053.Böylece insanların bazısını bazısı ile denedik ki, “Allah aramızdan şu adamlarımı iman nimetine layık gördü?” desinler. Allah şükreden kullarını daha iyi bilendeğil mi?

006054.Âyetlerimize iman edenler sana geldikleri zaman de ki: “Selam olsunsize! Rabbiniz kendi üzerine rahmeti (merhameti) yazdı. Şöyle ki: Sizdenkim cahillikle bir kabahat işler de sonra peşinden tövbe eder, kendinidüzeltirse (bilmiş olun ki) O, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.”

006055.Suçluların yolu da açığa çıksın diye âyetleri işte böyle ayrı ayrıaçıklarız.

006056.De ki: “Sizin, Allah’tan başka ibadet ettiğiniz şeylere ibadet etmembana kesinlikle yasaklandı. Ben sizin arzularınıza uymam. (Uyarsam) otakdirde sapmış olurum, hidayete erenlerden olmam.”

006057.De ki: “Şüphesiz ben, Rabbimden (gelen) kesin bir belge üzereyim. Sizise onu yalanladınız. Sizin acele istediğiniz azap benim elimde değil.Hüküm yalnızca Allah’a aittir. O, hakkı anlatır. O, hakkı batıldan ayırtedenlerin en hayırlısıdır.”

006058.De ki: “Sizin acele istediğiniz azap şayet benim elimde olsaydı benimlesizin aranızda iş elbette bitirilmiş olurdu.” Allah zalimleri daha iyibilir.10

006059.Gaybın anahtarları yalnızca O’nun katındadır. Onları ancak O bilir.Karada ve denizde olanı da bilir. Hiçbir yaprak düşmez ki onu bilmesin.Yerin karanlıklarında da hiçbir tane, hiçbir yaş, hiçbir kuru şey yokturki apaçık bir kitapta (Allah’ın bilgisi dahilinde, Levh-i Mahfuz’da)olmasın.

006060.O, geceleyin sizi ölü gibi kendinizden geçirip alan (uyutan) ve gündüzünkazandıklarınızı bilen, sonra da belirlenmiş eceliniz tamamlanıncaya kadargündüzleri sizi tekrar diriltendir. (uyandırandır). Sonra dönüşünüz yalnızO’nadır. Sonra O, işlemekte olduklarınızı size haber verecektir.

006061.O, kullarının üstünde mutlak hakimiyet sahibidir. Üzerinize dekoruyucu melekler gönderir.1Nihayet birinize ölüm geldiği vakit(görevli) elçilerimiz onun canını alır ve onlar görevlerinde asla kusuretmezler.

006062.Sonra hepsi, gerçek sahipleri Allah’a döndürülürler. İyi bilin ki hükümyalnız O’nundur. O, hesap görenlerin en çabuğudur.

006063.De ki: “Sizler, açıktan ve gizlice ona ‘Eğer bizi bundan kurtarırsaelbette şükredenlerden olacağız’ diye dua ederken, sizi karanın ve denizinkaranlıklarından (tehlikelerinden) kim kurtarır?”

006064.De ki: “Onlardan ve her türlü sıkıntıdan sizi Allah kurtarır. Ama sizyine de ona ortak koşuyorsunuz.”

006065.De ki: “O size üstünüzden (gökten) veya ayaklarınızın altından (yerden)bir azap göndermeğe, ya da sizi grup grup birbirinize düşürmeğe vekiminizin şiddetini kiminize tattırmaya gücü yetendir.” Bak, anlasınlardiye, âyetleri değişik biçimlerde nasıl açıklıyoruz.

006066.O (Kur’an) hak olduğu halde kavmin onu yalanladı. De ki: “Ben sizevekil (sizden sorumlu) değilim.”12

006067.Her haberin gerçekleşeceği bir zamanı vardır. İleride bileceksiniz.

006068.Âyetlerimiz hakkında dedikoduya dalanları gördüğün vakit başka bir sözedalıncaya kadar onlardan yüz çevir, uzaklaş. Şayet şeytan sana unutturursahatırladıktan sonra (kalk), o zalimler grubu ile beraber oturma.13

006069.Allah’a karşı gelmekten sakınanlara, onların hesabından bir şey (sorumluluk)yoktur. Fakat üzerlerine düşen bir hatırlatmadır. Belki sakınırlar.

006070.Dinlerini oyun ve eğlence edinenleri ve dünya hayatı kendilerinialdatmış olanları bırak. Hiç kimsenin kazandığı yüzünden mahrumiyetesürüklenmemesi için Kur’an ile öğüt ver. Yoksa ona Allah’tan başka ne birdost vardır, ne de bir şefaatçi. (Kurtuluşu için) her türlü fidyeyi versede bu ondan kabul edilmez. İşte onlar kazandıkları yüzünden helakesürüklenmiş kimselerdir. Küfre saplanıp kalmalarından dolayı onlaraçılgınca kaynamış bir içecek ve elem dolu bir azap vardır.

006071.De ki: “Allah’ı bırakıp da bize faydası olmayan, zararı da dokunmayanşeylere mi tapalım? Allah bizi hidayete kavuşturduktan sonra gerisin geri(şirke) mi döndürülelim? Arkadaşları ‘bize gel!’ diye doğru yolaçağırdıkları halde, yeryüzünde şaşkın şaşkın dolaşıp şeytanların ayarttığıkimse gibi mi (olalım)?” De ki: “Hiç şüphesiz asıl doğru yol Allah’ınyoludur. Bize âlemlerin Rabbine boyun eğmek emrolundu.”

006072.Bir de, bize, “Namazı dosdoğru kılın ve Allah’a karşı gelmektensakının” diye emrolundu. O, huzurunda toplanacağınız Allah’tır.

006073.O, gökleri ve yeri, hak ve hikmete uygun olarak yaratandır. Allah’ın“ol” deyip de her şeyin oluvereceği günü hatırla. O’nun sözü gerçektir.Sûra üflendiği gün de mülk (hükümranlık) onundur. Gaybı da, görülen âlemide bilendir. O, hüküm ve hikmet sahibidir, (her şeyden) hakkıylahaberdardır.

006074.Hani İbrahim babası Âzer’e, “Sen putları ilah mı ediniyorsun? Şüphesiz, ben senide, kavmini de apaçık bir sapıklık içinde görüyorum” demişti.

006075.İşte böylece İbrahim’e göklerdeki ve yerdeki hükümranlığı ve nizamigösteriyorduk ki kesin ilme erenlerden olsun.

006076.Üzerine gece karanlığı basınca bir yıldız gördü. “İşte Rabbim!” dedi.Yıldız batınca da, “Ben öyle batanları sevmem” dedi.

006077.Ay’ı doğarken görünce de, “İşte Rabbim!” dedi. Ay da batınca, “Andolsunki, Rabbim bana doğru yolu göstermezse mutlaka ben de sapıklardan olurum”dedi.

006078.Güneşi doğarken görünce de, “İşte benim Rabbim! Bu daha büyük” dedi. Oda batınca (kavmine dönüp), “Ey kavmim!” Ben sizin Allah’a ortakkoştuğunuz şeylerden uzağım” dedi.

006079.“Ben hakka yönelen birisi olarak yüzümü, gökleri ve yeri yaratanadöndürdüm. Ben Allah’a ortak koşanlardan değilim.”

006080.Kavmi onunla tartışmaya girişti. Dedi ki: “Beni doğru yola iletmişkenAllah hakkında benimle tartışmaya mı kalkışıyorsunuz? Hem sizin ona ortakkoştuklarınızdan ben korkmam; ancak Rabbim’in bir şey dilemiş olmasıbaşka. Rabbim’in ilmi her şeyi kuşatmıştır. Hâlâ düşünüp öğüt almayacakmısınız?”

006081.“Allah’ın, size, hakkında hiçbir delil indirmediği şeyleri ona ortakkoşmaktan korkmuyorsunuz da, ben sizin ortak koştuğunuz şeylerden ne diyekorkayım? Öyle ise iki taraftan hangisi güvende olmaya daha layıktır? Eğerbiliyorsanız söyleyin.”

006082.İman edip de imanlarına zulmü (şirki) bulaştırmayanlar var ya; işte güvenonların hakkıdır. Doğru yolu bulmuş olanlar da onlardır.

006083.İşte kavmine karşı İbrahim’e verdiğimiz delillerimiz... Bizdilediğimiz kimsenin derecelerini yükseltiriz. Şüphesiz ki Rabbin hüküm vehikmet sahibidir, hakkıyla bilendir.

006084.Biz ona İshak’ı ve Yakub’u armağan ettik. Hepsini hidayete erdirdik.Daha önce Nûh’u da hidayete erdirmiştik. Zürriyetinden Dâvud’u,Süleyman’ı, Eyyub’u, Yûsuf’u, Mûsâ’yı ve Hârûn’u da. İyilik yapanları işteböyle mükafatlandırırız.

006085.Zekeriya’yı, Yahya’yı, İsa’yı, İlyas’ı doğru yola erdirmiştik. Bunlarınhepsi salih kimselerden idi.

006086.İsmail’i, Elyasa’ı, Yûnus’u ve Lût’u da hidayete erdirmiştik. Herbirini âlemlere üstün kılmıştık.

006087.Babalarından, çocuklarından ve kardeşlerinden bir kısmını da. Bütünbunları seçtik ve bunları dosdoğru bir yola ilettik.

006088.İşte bu, Allah’ın hidayetidir ki, kullarından dilediğini buna iletipyöneltir. Eğer onlar da Allah’a ortak koşsalardı bütün yaptıkları boşagitmişti.

006089.Onlar kendilerine kitap, hikmet ve peygamberlik verdiğimiz kimselerdir.Eğer şunlar (inanmayanlar) bunları tanımayıp inkar ederlerse, biz onlarıinkar etmeyecek olan bir kavmi, onlara vekil kılmışızdır.15

006090.İşte, o peygamberler, Allah’ın doğru yola ilettiği kimselerdir. (EyMuhammed!) Sen de onların tuttuğu yola uy. De ki: “Bu tebliğe karşı sizdenbir ücret istemiyorum. O (Kur’an), bütün âlemler için ancak bir uyarıdır.”

006091.Allah’ın kadrini gereği gibi bilemediler.1Çünkü, “Allah hiç kimseye hiçbir şeyindirmedi” dediler.1De ki: “Mûsâ’nın insanlara bir nur ve hidayet olarakgetirdiği, parça parça kağıtlar haline koyup ortaya çıkardığınız, pek çoğunu isegizlediğiniz; (kendisiyle) ne sizin, ne babalarınızın bilmediği şeylerin sizeöğretildiği Kitab’ı kim indirdi?” (Ey Muhammed!) “Allah” (indirdi) de, sonrabırak onları, içine daldıkları batakta oynayadursunlar.

006092.İşte bu (Kur’an) da, bereket kaynağı, kendinden öncekileri (ilahikitapları) tasdik eden ve şehirler anasını (Mekke’yi) ve bütün çevresini(tüm insanlığı) uyarasın diye indirdiğimiz bir kitaptır.1Ahirete imanedenler, ona da inanırlar.Onlar namazlarını vaktinde kılarlar.

006093.Allah’a karşı yalan uyduran veya kendine bir şey vahyedilmemişken,“Bana vahyolundu” diyen, ya da “Allah’ın indirdiğinin benzerini ben deindireceğim” diye laf eden kimseden daha zalim kimdir? Zalimlerin şiddetliölüm sancıları içinde çırpındığı; meleklerin, ellerini uzatmış, “Haydicanlarınızı kurtarın! Allah’a karşı doğru olmayanı söylediğiniz, ve onunâyetlerinden kibirlenerek yüz çevirdiğiniz için bugün aşağılayıcı azap ilecezalandırılacaksınız” diyecekleri zaman hallerini bir görsen!

006094.Andolsun, sizi ilk defa yarattığımız gibi teker teker bize geldiniz.Size verdiğimiz dünyalık nimetleri de arkanızda bıraktınız. Hanihakkınızda Allah’ın ortakları olduğunu zannettiğiniz şefaatçilerinizi deyanınızda görmüyoruz? Artık aranızdaki bağlar tamamen kopmuş ve (Allah’ınortağı olduklarını) iddia ettikleriniz sizi yüzüstü bırakıpkaybolmuşlardır.

006095.Şüphesiz Allah, taneyi ve çekirdeği yarıp filizlendirendir. Ölüden diriyiçıkarır. Diriden de ölüyü çıkarandır. İşte budur Allah! Peki (ondan) nasılçevriliyorsunuz?

006096.O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme zamanı, güneşive ayı da ince birer hesap ölçüsü kıldı. Bütün bunlar mutlak güçsahibinin, hakkıyla bilenin takdiridir (ölçüp biçmesidir).

006097.O, sayelerinde, kara ve denizin karanlıklarında yolunuzu bulasınız diyesizin için yıldızları yaratandır. Bilen bir toplum için âyetleri ayrı ayrıaçıkladık.

006098.O, sizi bir tek candan yaratandır. Sizin bir karar kılma yeriniz, birde emanet bırakılma yeriniz var. Biz anlayan bir toplum için âyetleri ayrıayrı açıklamışızdır.

006099.O gökten su indirendir. İşte biz onunla her türlü bitkiyi çıkarıponlardan yeşillik meydana getirir ve o yeşil bitkilerden, üst üste binmiştaneler, -hurma ağacının tomurcuğunda da aşağıya sarkmış salkımlar- üzümbahçeleri, zeytin ve nar çıkarırız: (Herbiri) birbirine benzer ve (herbiri) birbirinden farklı.1Bunların meyvesine, bir meyve verdiği zaman,bir de olgunlaştığı zaman bakın. Şüphesiz bunda inanan bir topluluk için(Allah’ın varlığını gösteren) ibretler vardır.

006100.Bir de cinleri Allah’a bir takım ortaklar yaptılar. Oysa onları oyarattı. Bilgisizce Allah’a oğullar ve kızlar da uydurdular. O, onlarınniteledikleri şeylerden uzaktır, yücedir.

006101.O, gökleri ve yeri örnekleri yokken yaratandır. O’nun bir eşi olmadığıhalde nasıl bir çocuğu olabilir? Halbuki her şeyi O yarattı. O her şeyihakkıyla bilendir.

006102.İşte sizin Rabbiniz Allah. Ondan başka hiçbir ilah yoktur. O her şeyinyaratıcısıdır. Öyle ise O’na kulluk edin. O her şeye vekil (her şeyi yöneten,görüp gözeten)dir.

006103.Gözler onu idrak edemez ama O, gözleri idrak eder.”2O, en gizlişeyleri bilendir, (her şeyden) hakkıyla haberdar olandır.

006104.Rabbinizden size gerçekleri gösteren delillergeldi. Artık kimgözünü açar hakkı idrak ederse kendi yararına, kim de (hakkın karşısında)körlük ederse kendi zararınadır. Ben başınızda bekçi değilim.

006105.Onlar, “Sen iyi ders almışsın” desinler diye ve bir de bilen birtoplum için onu (Kur’an’ı) açıklayalım diye âyetleri değişik biçimlerdeişte böylece açıklıyoruz.22

006106.Ey Muhammed! Sen, Rabbinden sana vahyedilene uy. Ondan başka hiçbirilah yoktur. Allah’a ortak koşanlardan yüz çevir.

006107.Allah dileseydi ortak koşmazlardı. Biz seni onların başına bir bekçiyapmadık. Sen onlara vekil (onlardan sorumlu) da değilsin.

006108.Onların, Allah’ı bırakıp tapındıklarına sövmeyin, sonra onlar da haddiaşarak, bilgisizce Allah’a söverler. Böylece her ümmete yaptıklarını süslügösterdik. Sonra dönüşleri ancak Rablerinedir. O, yapmakta olduklarınıkendilerine bildirecektir.

006109.Eğer kendilerine (başka) bir mucize gelirse mutlaka ona inanacaklarınadair en güçlü yeminleriyle Allah’a yemin ettiler. De ki: “Mucizeler ancakAllah katındadır. O mucizeler geldiği vakit de inanmayacaklarını siz nebileceksiniz?”

006110.Biz onların kalplerini ve gözlerini ters döndürürüz de ilkin ona imanetmedikleri gibi (mucize geldikten sonra da inanmazlar) ve yine onlarıazgınlıkları içinde bırakırız da bocalar dururlar.

006111.Biz onlara melekleri de indirseydik, kendileriyle ölüler de konuşsaydı ve herşeyi karşılarında (hakikatın şahidleri olarak) toplasaydık Allah dilemedikçeyine de iman edecek değillerdi. Fakat onların çoğu bilmiyorlar.

006112.İşte böylece biz her Peygambere insan ve cin şeytanlarını düşmankıldık. Bunlar aldatmak için birbirlerine yaldızlı laflar fısıldarlar.Rabbin dileseydi bunu yapamazlardı. O halde onları iftiralarıyla baş başabırak.

006113.Bir de (şeytanlar), ahirete inanmayanların gönülleri bu yaldızlısözlere meyletsin, onlardan hoşlansınlar ve işleyecekleri günahlarıişlesinler diye (bu fısıldamayı yaparlar).

006114.“Size Kitab’ı (Kur’an’ı) hak olarak indiren O iken ben Allah’tan başkabir hakem mi arayacağım?” (de). Kendilerine kitap verdiklerimiz de onun,Rabbin katından hak olarak indirilmiş olduğunu bilirler. O halde sakınşüphecilerden olma.23

006115.Rabbinin kelimesi (Kur’an) doğruluk ve adalet bakımından tamdır. Onunkelimelerini değiştirebilecek yoktur. O, hakkıyla işitendir, hakkıylabilendir.

006116.Eğer yeryüzündekilerin çoğuna uyarsan seni Allah yolundan saptırırlar.Onlar ancak zanna uyuyorlar ve onlar sadece yalan uyduruyorlar.

006117.Şüphesiz senin Rabbin, yolundan sapanı çok iyi bilir ve yine O doğruyolu bulanları en iyi bilendir.

006118.Artık, âyetlerine inanan kimseler iseniz üzerine Allah’ın ismianılarak kesilmiş hayvanlardan yiyin.

006119.Allah, yemek zorunda kaldıklarınız dışında size neleri haram kıldığını tek tekaçıklamışken, üzerine adının anıldığı hayvanları yememenizin sebebi nedir.24Gerçekten birçokları nefislerinin arzularına uyarak bilmeden (halkı)saptırıyorlar. Şüphesiz senin Rabbin, haddi aşanları çok iyi bilir.

006120.Günahın açığını da bırakın, gizlisini de. Çünkü günah kazananlaryaptıkları karşılığında cezalandırılacaklardır.

006121.Üzerine Allah adı anılmayan (hayvan)lardan yemeyin. Çünkü bu şekildedavranış fasıklıktır. Bir de şeytanlar kendi dostlarına sizinle mücadeleetmeleri için mutlaka fısıldarlar. Onlara boyun eğerseniz şüphesiz siz deAllah’a ortak koşmuş olursunuz.25

006122.Ölü iken dirilttiğimiz ve kendisine, insanlar arasında yürüyeceği birnur verdiğimiz kimsenin durumu, hiç, karanlıklar içinde kalmış, bir türlüondan çıkamamış kimsenin durumu gibi olur mu? İşte kafirlere, işlemekteoldukları çirkinlikler böyle süslü gösterilmiştir.

006123.İşte böyle, her memlekette günahkârları oranın ileri gelenleri kıldıkki oralarda hilekârlık etsinler. Halbuki onlar hilekârlığı ancakkendilerine yaparlar. Ama farkında olmuyorlar.

006124.Onlara bir âyet geldiği zaman, “Allah elçilerine verilenin bir benzeribize de verilinceye kadar asla inanmayacağız” derler. Allah elçilikgörevini kime vereceğini çok iyi bilir. Suç işleyenlere Allah katından biraşağılık ve yapmakta oldukları hilekârlık sebebiyle çetin bir azaperişecektir.

006125.Allah her kimi doğruya erdirmek isterse onun göğsünü İslâm’a açar. Kimi desaptırmak isterse, onun da göğsünü göğe çıkıyormuşçasına daraltır, sıkar. Allahinanmayanlara azap (ve sıkıntıyı) işte böyle verir.

006126.Bu, Rabbinin dosdoğru yoludur. Şüphesiz düşünüp öğüt alacak birtoplum için âyetleri ayrı ayrı açıkladık.

006127.Rableri katında selam yurdu (cennet) onlarındır. Allah, yapmaktaoldukları şeylerden dolayı onların dostudur.

006128.Onların hepsini bir araya toplayacağı gün şöyle diyecektir: “Ey cintopluluğu! İnsanlardan pek çoğunu saptırıp aranıza kattınız.” Onlarıninsanlardan olan dostları, “Ey Rabbimiz! Bizler birbirimizden yararlandıkve bize belirlediğin süremizin sonuna ulaştık” diyecekler. Allah dadiyecek ki: “Allah’ın diledikleri (affettikleri) hariç, içinde ebedikalmak üzere duracağınız yer ateştir.” Ey Muhammed! Şüphesiz senin Rabbinhüküm ve hikmet sahibidir, hakkıyla bilendir.

006129.İşte biz, kazanmakta oldukları günahlar sebebiyle zalimlerin birkısmını diğer bir kısmına böyle musallat ederiz.

006130.(O gün Allah şöyle diyecektir:) “Ey cin ve insan topluluğu! İçinizdensize âyetlerimi anlatan ve bu gününüzün gelip çatacağı hakkında siziuyaran peygamberler gelmedi mi?” Onlar şöyle diyecekler: “Biz kendialeyhimize şahitlik ederiz.” Dünya hayatı onları aldattı ve kafirolduklarına dair kendi aleyhlerine şahitlik ettiler.

006131.Bu (peygamberlerin gönderilmesi), Allah’ın, halkları habersizkenülkeleri haksız yere helâk etmeyeceği içindir.

006132.Herkesin amellerine göre dereceleri vardır. Rabbin onların yaptıklarındanhabersiz değildir.

006133.Rabbin her bakımdan sınırsız zengindir, rahmet sahibidir. Sizi başkabir kavmin soyundan getirdiği gibi, dilerse sizi giderir (yok eder) vesizden sonra da yerinize dilediğini getirir.

006134.Şüphesiz size va’d edilen şeyler mutlaka gelecektir.2Siz bunun önünegeçemezsiniz.

006135.De ki: “Ey kavmim! Elinizden geleni yapın. Ben de (görevimi)yapacağım. Ama dünya yurdunun sonucunun kimin olacağını yakındaöğreneceksiniz. Şüphesiz, zalimler kurtuluşa eremezler.

006136.Allah’ın yarattığı ekinlerden ve hayvanlardan O’na bir pay ayırdılarve akıllarınca, “Şu Allah için, şu da bizim ortaklarımız (putlarımız)için” dediler. Ortakları için olan Allah’ınkine eklenmiyor. Allah içinolan ise ortaklarınkine ekleniyor... Ne kötü hükmediyorlar!27

006137.Yine bunun gibi, Allah’a ortak koşanların çoğuna, koştukları ortaklar,çocuklarını öldürmelerini güzel gösterdi ki; onları helake sürüklesinlerve dinlerini karıştırıp onları yanıltsınlar. Eğer Rabbin dileseydi bunuyapamazlardı. Artık sen onları uydurdukları ile baş başa bırak.

006138.Bir de (asılsız iddialarda bulunarak) dediler ki: “Bunlar yasaklanmış hayvanlarve ekinlerdir. Onları bizim dilediklerimizden başkası yiyemez. (Şunlar da)sırtları (binilmesi ve yük yüklemesi) haram edilmiş hayvanlardır.” Bir kısımhayvanları da keserken üzerlerine Allah’ın adını anmazlar. (Bütün bunları)Allah’a iftira ederek yaparlar. Bu iftiraları sebebiyle Allah onlarıcezalandıracaktır.

006139.Bir de dediler ki: “Şu hayvanların karınlarındaki yavrular (canlıolursa) sırf erkeklerimize aittir. Karılarımıza ise haramdır.” Eğer ölüolursa o vakit onda hepsi ortaktırlar. Allah onların bu türnitelemelerinin cezasını verecektir.2Şüphesiz O, hüküm ve hikmetsahibidir, hakkıyla bilendir.

006140.Beyinsizlikleri yüzünden bilgisizce çocuklarını öldürenler, Allah’ınkendilerine verdiği rızkı -Allah’a iftira ederek- haram sayanlar, mutlakaziyan etmişlerdir. Gerçekten onlar sapmışlardır. Doğru yolu bulmuş dadeğillerdir.

006141.O, çardaklı, çardaksız olarak bahçeleri, ürünleri çeşit çeşithurmalıkları ve ekinleri, zeytini ve narı (herbiri) birbirine benzer ve(herbiri) birbirinden farklı biçimde yaratandır.2Bunlar meyve verincemeyvelerinden yiyin. Hasat günü de hakkını (öşürünü)3verin, fakat israfetmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.

006142.Yine O, hayvanlardan da irili ufaklı var edendir.3Allah’ın sizerızık olarak verdiğinden yiyin de şeytanın adımlarına uymayın. Çünkü o,sizin için apaçık bir düşmandır.

006143.O, (Hayvanlardan) sekiz eşi de yaratandır: (Erkek ve dişi olarak) koyundan iki,keçiden de iki. Ey Muhammed! De ki: “Allah iki erkeği mi haram kıldı, yoksa ikidişiyi mi? Yoksa iki dişinin rahimlerinde bulunan (yavru)ları mı? Eğer doğrusöyleyenler iseniz bana bilerek haber verin.”

006144.Yine (erkek ve dişi olarak) deveden iki, sığırdan da iki. De ki: “İkierkeği mi haram kıldı, iki dişiyi mi? Yoksa iki dişinin rahimlerindebulunan (yavru)ları mı? Yoksa Allah size bunları haram ettiğinde oradahazır mı idiniz!?” İnsanları bilgisizce saptırmak için Allah’a karşı yalanuyduran kimseden daha zalim kimdir? Şüphesiz Allah zalimler topluluğunudoğru yola iletmez.32

006145.De ki: “Bana vahyolunan Kur’an’da bir kimsenin yiyecekleri arasındaleş, akıtılmış kan, domuz eti -ki o şüphesiz necistir- ya da Allah’tanbaşkası adına kesilmiş bir (murdar) hayvandan başka, haram kılınmış birşey bulamıyorum. Fakat istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksızınkim bunlardan yeme zorunda kalırsa yiyebilir.” Şüphesiz Rabbin çokbağışlayandır, çok merhametlidir.33

006146.Yahudilere tırnaklı hayvanların hepsini haram kıldık. Sığır vekoyunların ise, sırtlarında veya bağırsaklarında bulunanlar, ya dakemiklerine karışanlar dışındaki iç yağlarını (yine) onlara haram kıldık.İşte böyle, azgınlıkları sebebiyle onları cezalandırdık.3Biz elbettedoğru söyleyenleriz.

006147.Eğer seni yalanlarlarsa, de ki: “Rabbiniz geniş rahmet sahibidir. (Bununlaberaber) suçlu bir toplumdan onun azabı geri çevrilmez.”

006148.Allah’a ortak koşanlar diyecekler ki: “Eğer Allah dileseydi biz deortak koşmazdık, babalarımız da. Hiçbir şeyi de haram kılmazdık.” Onlardanöncekiler de (peygamberlerini) böyle yalanlamışlardı da sonunda azabımızıtatmışlardı. De ki: “Sizin (iddialarınızı ispat edecek) bir bilginiz varmı ki onu bize gösteresiniz? Siz ancak kuruntuya uyuyorsunuz ve siz sadeceyalan söylüyorsunuz.”

006149.De ki: “En üstün delil yalnızca Allah’ındır. O, dileseydi elbettesizin hepinizi doğru yola iletirdi.”35

006150.De ki: “Haydi, Allah şunu haram kıldı” diye tanıklık yapacakşahitlerinizi getirin. Onlar şahitlik etseler de sen onlarla beraberşahitlik etme. Âyetlerimizi yalanlayanların ve ahirete inanmayanlarınazrularına uyma. Onlar Rablerine, başka şeyleri denk tutuyorlar.

006151.(Ey Muhammed!) De ki: “Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleriokuyayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya babaya iyi davranın.Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. Sizi de onları da bizrızıklandırırız. (Zina ve benzeri) çirkinliklere, bunların açığına dagizlisine de yaklaşmayın.3Meşrû bir hak karşılığı olmadıkça Allah’ınharam (dokunulmaz) kıldığı canı öldürmeyin.37İşte size Allah bunu emrettiki aklınızı kullanasınız.”

006152.Rüşdüne erişinceye kadar yetimin malına ancak en güzel şekilde yaklaşın.38Ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. Biz herkesi ancak gücünün yettiğikadarıyla sorumlu tutarız.3(Birisi hakkında) konuştuğunuz zaman yakınınız bileolsa adil olun. Allah’a verdiğiniz sözü tutun. İşte bunları Allah size öğütalasınız diye emretti.

006153.İşte bu, benim dosdoğru yolum. Artık ona uyun. Başka yollara uymayın.Yoksa o yollar sizi parça parça edip O’nun yolundan ayırır. İşte sizebunları Allah sakınasınız diye emretti.

006154.Sonra iyilik yapanlara nimeti tamamlamak, her şeyi açıklamak, hidayetve rahmete erdirmek için Mûsâ’ya Kitab’ı (Tevrat’ı) verdik ki Rablerininhuzuruna varacaklarına iman etsinler.

006155.Bu (Kur’an) da bizim indirdiğimiz bereket kaynağı bir kitaptır. Artıkona uyun ve Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.

006156,157.Kitap, yalnız bizden önceki iki topluluğa (yahudilere vehıristiyanlara) indirildi. Biz onların okumalarından habersiz idik”demeyesiniz, yahut, “Eğer bize kitap indirilseydi biz onlardan daha çokdoğru yolda olurduk” demeyesiniz, diye bu Kur’an’ı indirdik. İşte sizeRabbinizden açıkça bir delil, bir hidayet ve bir rahmet geldi. ArtıkAllah’ın âyetlerini yalanlayan ve (insanları) onlardan çeviren kimsedendaha zalim kimdir!? İnsanları âyetlerimizden alıkoymaya kalkışanları,yapmakta oldukları engellemeden dolayı azabın en kötüsü ilecezalandıracağız.

006157.

006158.(Ey Muhammed!) Onlar (iman etmek için) ancak kendilerine meleklerin gelmesiniveya Rabbi’nin gelmesiniya da Rabbinin bazı âyetlerinin gelmesini migözlüyorlar? Rabbi’nin âyetlerinden bazısı geldiği gün, daha önce iman etmemişveya imanında bir hayır kazanmamış olan bir kimseye (o günki) imanı faydavermez.4De ki: “Siz bekleyin. Şüphesiz biz de bekliyoruz.”

006159.Şu dinlerini parça parça edenler ve kendileri de grup grup ayrılmışolanlar var ya, (senin) onlarla hiçbir ilişiğin yoktur. Onların işi ancakAllah’a kalmıştır. Sonra (O), yapmakta olduklarını kendilerine haberverecektir.

006160.Kim bir iyilik yaparsa ona on katı vardır. Kim de bir kötülük yaparsao da sadece o kötülüğün misliyle cezalandırılır ve onlara zulmedilmez.

006161.De ki:“Şüphesiz Rabbim beni doğru bir yola, dosdoğru bir dine, Hakk’ayönelen İbrahim’in dinine iletti. O, Allah’a ortak koşanlardan değildi.”

006162.Ey Muhammed! De ki: “Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de,yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir.”

006163.“O’nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Benmüslümanların ilkiyim.”

006164.De ki: “Her şeyin Rabbi o iken ben başka bir Rab mı arayayım? Herkesgünahı yalnız kendi aleyhine kazanır. Hiçbir günahkâr başka bir günahkârıngünah yükünü yüklenmez.4Sonra dönüşünüz ancak Rabbinizedir. O size,ihtilaf etmekte olduğunuz şeyleri haber verecektir.

006165.O, sizi yeryüzünde halifeler (oraya hakim kimseler) yapan, sizeverdiği nimetler konusunda sizi sınamak için bazınızı bazınıza derecederece üstün kılandır. Şüphesiz Rabbin, cezası çabuk olandır. Şüphe yok kiO, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.